پایداری توسعه کشاورزی در ایران مستلزم استفاده از سرمایه های انسانی ماهر و متخصص در زمینه های تولید و تبدیل محصولات کشاورزی است. از جمله زمینه های مستعد جهت بهره گیری مطلوب از این افراد، تشکیل شرکتهای تعاونی دانش آموختگان کشاورزی است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف کلی این پژوهش شناسایی و تحلیل الزامات شکل گیری تعاونی دانش آموختگان کشاورزی با روش دلفی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را صاحب نظران تعاون استان کرمانشاه در سال 1389 تشکیل داده اند که با بهره گیری از روش دلفی و طی سه مرحله، دیدگاه های آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. بر اساس نتایج، صاحب نظران تعاون الزامات شکل گیری تعاونی دانش آموختگان کشاورزی را در چهار دسته الزامات فردی- حرفه ای، الزامات اقتصادی، الزامات فرهنگی – اجتماعی و الزامات اداری دسته بندی نمودند.

بی شک یکی از مفید ترین و ساده ترین را ه حل ها برای بهبود معضل اشتغال دانش آموختگان مدل تعاونی است که با توجه به ماهیت آن بستر مناسبی برای اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی فراهم می کند. در این تحقیق نقش تعاونی ها در بهبود اشتغال دانش آموختگان جوان رشته های کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق 600 نفر شامل فارغ التحصیلان رشته های کشاورزی در بین سال های 1390تا 1393 از دانشگاه بو علی سینا همدان می باشند. از بین آن ها تعداد 234 نفر به عنوان نمونه های آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند. روایی پرسشنامه توسط افراد صاحب نظر و خبره مورد بررسی محتوایی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه ها نیز با انجام پیش آزمون بر روی 25 نفر از دانش آموختگان کشاورزی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان 91 درصد برای سوالات بخش ویژگی ها و 79 درصد برای سوالات بخش عوامل موثر مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش از 80 درصد از دانش آموختگان مورد مطالعه در هیچ تعاونی تاکنون عضو نشده اند، ولی 73 درصد از آن ها علاقمند به عضویت در تعاونی دانش آموختگان کشاورزی هستند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد عواملی نظیر حمایت همه جانبه دولت، نقش فرهنگی-اجتماعی، اعتقاد و باور به تعاون مهم ترین عوامل در تشکیل و توسعه تعاونی های دانش آموختگان کشاورزی بوده اند. سایر عوامل به ترتیب شامل کارآفرینی و اشتغالزایی، آموزش و مشاوره، حمایت مالی و اعتباری، و حمایت رسانه ها بوده اند.

هدف این پژوهش تبیین عوامل مؤثر بر تمایل به خوداشتغالی دانش آموختگان عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان بود. برای رسیدن به این هدف از روش پیمایش استفاده گردید، جامعه آماری مورد نظر، اعضای فعال سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان بود (500 =N). بر اساس جدول کرجسی و مورگان، جامعه آماری220 نفر برآورد گردید. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخت بود که داده ها از طریق پرسشنامه آنلاین گرد آوری شدند. همچنین روایی آن بر اساس نظرات پیشنهادی اعضای هیئت علمی تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که حاکی از پایایی قابل قبول ابزار پژوهش بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و AMOS24 صورت پذیرفت. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری تئوری شغلی شناختی اجتماعی نشان داد، متغیرهای خودکارآمدی، انتظارات نتیجه و علائق بر متغیر تمایل به خوداشتغالی اثرگذار می باشند. در مجموع این متغیرها، 59 درصد از تغییرپذیری متغیر تمایل به راه اندازی تعاونی های خوداشتغالی را تبیین کردند. با توجه به نتایج این پژوهش می توان بیان نمود که تدوین برنامه های آموزشی، برگزاری دوره های خوداشتغالی و معرفی افراد الگو و موفق در زمینه خوداشتغالی به دانش آموختگان کشاورزی می تواند منجر به افزایش سطح آگاهی، دانش و مهارت آن ها گردد. همچنین منجر به ایجاد اعتماد بنفس در آن ها برای راه اندازی تعاونی های خوداشتغالی می شود و آن ها را برای راه اندازی این تعاونی ها توانمند می کند.

این پژوهش از نوع کیفی بوده که در آن از رویکرد نظریه پایه ور بهره گرفته شده است. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه به صورت عمیق استفاده شد. روش نمونه گیری تحقیق از نوع هدفمند نظری بوده که به شیوه گلوله برفی انجام پذیرفت. بر همین مبنا با انجام مصاحبه با 21 نفر از دانش آموختگان کشاورزی و 9 نفر از کارفرمایان و استادان بخش کشاورزی داده ها به اشباع نظری رسید. ملاک انتخاب دانش آموختگان گرایش به شرکت در مصاحبه، داشتن اطلاعات کافی نسبت به موضوع تحقیق، دست کم دو سال بیکار بودن پس از دانش آموختگی و همچنین جویای کار بودن در نظر گرفته شده است.تحلیل داده ها در فرایندهای کدگذاری باز، محوری و گزینشی برای شناسایی مقوله ها و بر پایه الگوی اشتراوس و کوربن (1998) با برقراری ارتباط میان مقوله ها با شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر یا واسطه ای، راهبردها و پیامدها انجام شدند. بر پایه یافته های تحقیق مهم ترین چالش ها و بازدارنده های دانش آموختگان کشاورزی در زمینه اشتغال عبارت بودند از: کیفیت پایین و محتواهای نامناسب برنامه های درسی دانشگاه ها، نبود مهارت مدرسان دانشگاه، نداشتن آشنایی کافی با کارآفرینی در دوران تحصیل، کمبود خدمات و حمایت های مشاوره ای به دانش آموختگان، نبود زیرساخت های کافی، چالش های فردی و مهارتی مانند نداشتن اعتماد به نفس و روحیه کار و مهارت های لازم بین دانشجویان و دانش آموختگان، نبود اعتبارات و امکانات مالی کافی، نبود زمینه ارتباط و هماهنگی بین سازمان های مرتبط با کشاورزی، نبود قوانین مناسب اداری، چالش های فرهنگی – اجتماعی و چالش های ساختاری اقتصاد کشاورزی کشور.

تحقیق حاضر، موضوع اشتغالزایی در بستر تعاونی و تبیین جایگاه نظام تعاون در توسعه فرصت های شغلی دانش آموختگان دانشگاهی را بعنوان رویکردی کارگشا در فرایند اشتغالزایی دانش آموختگان مورد توجه قرار داده و با هدف بررسی نقش تعاونی ها در ایجاد اشتغال و کارآفرینی جمعی برای اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی و عوامل موثر برآن با رویکردی به توانمندیهای بخش تعاون در شرایط کنونی کشور به مرحله اجرا درآمد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و در دو سطح توصیفی-تحلیلی از طریق پیمایش صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق مدیران تعاونی های تشکیل یافته توسط فارغ التحصیلان مراکز دانشگاهی کشور بودند. با انجام مرحله پیش آزمون، حجم نمونه 240 نفر تعیین شد. اطلاعات مورد نیاز بوسیله پرسشنامه و پس از تایید روایی و پایایی انجام گرفت. بر مبنای یافته های تحقیق افراد مورد بررسی نظر نسبتا مساعدی نسبت به بخش تعاون و انجام فعالیت اقتصادی در بستر نظام تعاونی دارند. بر اساس یافته ها مجموعه عوامل متنوعی نظیر آگاهی نسبت به فرصت ها و زمینه های شغلی (وضعیت بازارکار)، آشنایی با نحوه تشکیل شرکت های تعاونی و آگاهی از پتانسیل ها و قابلیت های بخش تعاون، آشنایی با حمایت های دولت از بخش تعاون، وجود انگیزه قوی در دانش آموختگان برای کسب درآمد بیشتر (انگیزه اقتصادی) و حمایت های مورد نیاز مالی و تجهیزاتی در روند شکل گیری تعاونی ها ضرورت دارد. در این تحقیق همچنین موانع پیش رو و ساز و کارهای حمایتی توسعه تعاونی های دانش آموختگان بررسی شده است.

مدیریت پایدار زنجیره تأمین جایگاه ویژه ای در عرضه محصولات به مصرف کننده نهایی دارد. صنعت پسته ایران نیز اهمیت زیادی در تأمین ارز و بهبود تراز تجاری کشور دارد. بنابراین اصلاح زنجیره تأمین از طریق گسترش دانش و آگاهی، به رقابت پذیری بیشتر این صنعت در بازار جهانی و پایداری زنجیره تأمین کمک شایانی خواهد کرد. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی تأثیر سطح دانش و آگاهی مشتریان بر بهبود پایداری زنجیره تأمین محصول پسته در ایران از دیدگاه خبرگان است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد آمیخته انجام شده است. در مرحله کیفی جامعه مورد مطالعه شامل 20 نفر از خبرگان صنعت پسته ایران بودند که از طریق سایت انجمن پسته ایران، به روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند. در مرحله کمی جامعه آماری، شامل 156 نفر ازفعالان حوزه صنعت پسته بودند که طبق فرمول کوکران 130 نفر تعیین و برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده شد. در بخش کیفی برای شناسایی مقوله ها و مفاهیم از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی برای تحلیل روابط متغیرها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزارSmartPLS3 استفاده شده است. براساس نتایج به دست آمده، دربخش کیفی 55مفهوم در قالب 6مقوله اصلی شناسایی شدند. همچنین نتایج بخش کمی نشان دادند که مقوله های دانش کشاورزی بردانش فرآوری، دانش فرآوری بر دانش انبارداری وحمل، دانش انبارداری وحمل بر دانش بازاریابی و توزیع،دانش بازاریابی و توزیع بردانش پشتیبانی و خدمات تأثیرمستقیم دارند.همچنین همه مقوله ها به جز مقوله بازاریابی و توزیع که موردتأیید قرار نگرفت، برمدیریت زنجیره تأمین پایدار تأثیرمستقیم دارند.

ارزیابی نظام آموزش عالی برای پاسخگویی به اعتبارات ملی، تضمین تربیت نیروی انسانی کارا ، و در نهایت زمینه ای برای ارتقاء کیفی برنامه ها ضرورت داشته و همواره مورد تاکید بوده است. یکی از روش های ارزیابی، پیگیری آموزشی است. با پیگیری آموزشی نقاط قوت و ضعف برنامه ها از دیدگاه دانش آموختگان ، که در موقعیت شغلی می توانند قضاوت خوبی داشته باشند، مشخص می شود. دانش آموختگانی که مدرک کارشناسی خود را از دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز دریافت داشته اند با هدف بررسی وضعیت اشتغال و دیدگاه آنان نسبت به مفید بودن دروس دانشکده مورد مطالعه قرار گرفتند. تعداد 368 دانش آموخته سال های 1370 تا 1374 (پنج سال) پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت. از روش تحقیق پیمایشی و 71% دانش آموختگان شاغل بودند و تنها 7% هنوز شغلی نداشتند، و بقیه به خدمت سربازی یا ادامه تحصیل مشغول شده اند. نزدیک به 80% از دانش آموختگان شاغل در فعالیت هایی مرتبط با کشاورزی، مشغول بکار شده اند. مفیدترین دروس برای دانش آموختگان در موقعیت شغلی عبارت بودند از: زراعت عمومی، مدیریت مزرعه، ماشین های کشاورزی ، و عملیات کارورزی کشاورزی.

بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی یکی از مهم ترین چالش ها در ایران است. با در نظر گرفتن ظرفیت بخش کشاورزی در ایران، مشکل بیکاری دانش آموختگان رشته کشاورزی را می توان با ارتقای کارآفرینی حل کرد، بنابراین، پژوهش حاضر به منظور بررسی و شناسایی عوامل مرتبط با کارآفرینی دانش آموختگان رشته کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام گرفت. جامعه آماری در این تحقیق شامل دانش آموختگانی بود که در دانشگاه ارومیه در رشته کشاورزی تحصیل کردند و پس از پایان تحصیلات دانشگاهی جذب بازار کار و موفق به راه اندازی یک کسب وکار و تداوم آن شدند. با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند در کنار روش گلوله برفی، 120 نفر انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای بود که روایی آن را جمعی از متخصصان تایید کردند و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.79 برآورد شد. نتایج این تحقیق در خصوص تاثیر گذاری 15 متغیر مورد مطالعه بر کارآفرینی مشارکت کنندگان نشان داد که انگیزه پیشرفت و آموزش از مهم ترین عوامل موثر بر کارآفرینی اند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که تاثیر گذارترین متغیر در کارآفرینی دانش آموختگان انگیزه پیشرفت است. در این تحلیل رگرسیون، شش متغیر انگیزه پیشرفت، آموزش، تجربه، ریسک پذیری، استقلال طلبی و تحمل ابهام در مجموع توانستند 57.7 درصد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق (کارآفرینی) را تبیین کنند.

هدف کلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر آموزش عالی بر توسعه عمومی دانش آموختگان رشته های کشاورزی است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام شده و از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق را 1474 نفر از دانش آموختگان عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران تشکیل می دهند که در سال های 1381 و 1382 مدرک کارشناسی دریافت کرده اند. به منظور جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای طراحی و از طریق نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 170 پرسشنامه جمع آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرون باخ در بخش های مختلف پرسشنامه از 0.71 تا 0.93 محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد دسترسی به منابع اطلاعاتی و کیفیت آموزش در دانشگاه با چهار بعد توسعه عمومی شامل 1- ویژگی های شخصیتی، 2- دانش و مهارت های تخصصی، 3- ویژگی های ارتباطی و اجتماعی و 4- ویژگیهای اقتصادی رابطه معنی داری دارند. همچنین کمیت و کیفیت امکانات دانشگاه با ابعاد ویژگی های شخصیتی و دانش و مهارت های تخصصی دانش آموختگان رابطه مثبت و معنی داری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان می دهد دسترسی به منابع اطلاعاتی در دانشگاه، سکونت در خوابگاه دانشجویی، کمیت و کیفیت امکانات دانشگاه، عضویت در گروه های دانشجویی و کیفیت آموزش در دانشگاه 25.6 درصد از تغییرات توسعه عمومی دانش آموختگان را تبیین می کنند.